Georganiseerde misdaad Door de coronacrisis komen bedrijven en individuen in geldnood. De maffia heeft geld en biedt zich aan als weldoener.
Italiaanse politie heeft een dorp op Sicilië afgesloten nadat 69 mensen in een verzorgingshuis besmet bleken met het coronavirus.
Foto Igor Petyx/EPA
„Als we niet heel goed oppassen en snel reageren wordt de coronacrisis een buitenkans voor de maffia om haar macht uit te breiden. Dan kijken we over een paar jaar terug en zien we dat dit het moment is geweest waarop we in Italië verder in de greep van de georganiseerde misdaad zijn gekomen. En ook andere Europese landen lopen dat risico.”
Enza Rando maakt zich grote zorgen. Ze is vicevoorzitter van Libera, de bekendste anti-maffiaorganisatie in Italië. „Ik heb het zien gebeuren”, vertelt ze in een telefoongesprek. Een ondernemer komt na een aardbeving in de financiële problemen. Hij kan nergens geld lenen en komt uit bij de maffia. Die komt royaal over de brug. Maar de volgende dag staan de accountants van de maffia in het bedrijf. Ze willen eerst 10 procent van de winst. Dan 20 of 30 procent. „En voor je het weet ben je je bedrijf kwijt.”
Nu economen waarschuwen dat het tekort aan liquide middelen het urgentste probleem is, zit de georganiseerde misdaad op rozen. Geld genoeg. En de financiële nood onder ondernemers door de crisis is enorm: van de zwartwerker die het moet doen met een paar voedselbonnen en de kleine winkelier die moest sluiten en nu niet uitkomt met de 600 euro overheidstoelage per maand (die ook nog eens te laat komt), tot de ondernemer die geen omzet draait.
„Mensen zijn bang, kwetsbaar”, zegt Rando. „En de maffia speelt daarop in.” Door leningen aan te bieden. Door de huizen langs te gaan om eten uit te delen. „De boodschap is: wij zijn voor jullie belangrijker dan de staat. Als je iets nodig hebt, kun je beter bij ons terecht.” De rekening komt later wel.
Speciale taskforce
Soortgelijke waarschuwingen klinken overal in Italië. De nationale politie heeft vorige maand een speciale taskforce ingesteld in een poging te voorkomen dat de verschillende maffiagroepen deze medische, sociale en economische crisis aangrijpen om verder te infiltreren in de economie.
Nu, tijdens de crisis, heeft de maffia twee doelen, zegt Rando. Vergroting van steun onder de bevolking en zich binnenwurmen in bedrijven die in de problemen zijn gekomen.
Het eerste gebeurt bijvoorbeeld door eten uit te delen. „We horen dat ze in Napels de deuren langs gaan om eten te brengen bij mensen die geen geld hebben om pasta te kopen”, vertelt Rando. „Dat is een manier om de controle over die wijken te consolideren.” Het gebeurt ook in het noorden, op een iets andere manier: in Lombardije bleek een Facebookinitiatief om voedsel uit te delen, te zijn opgezet door maffiosi. „Daar willen ze respectabel worden.”
In het verleden leenden maffiabendes vaak geld tegen woekerrentes. Nu gaat dat anders. De rente die de maffia heft, verschilt niet veel van wat je bij de bank betaalt. Maar het gaat veel sneller, en zonder papierwerk. Want het doel is niet om winst te maken, het doel is om de bar, de kapsalon en de pizzeria over te nemen met het illegaal verworven geld. Op die manier poogt de maffia verder te infiltreren in wat in Italië de „legale economie” wordt genoemd.
Weldoener
Iemand die dit aan den lijve heeft ondervonden, is Pino Masciari. Hij is een ondernemer uit Calabrië die al decennialang beveiligers in dienst heeft omdat hij niet wilde meewerken met de oppermachtige regionale maffia, de ’ndrangheta. Hij schreef twee weken geleden een open brief aan president Mattarella om te wijzen op de gevaren. „Het is heel simpel”, legt hij uit in een telefoongesprek vanuit de noordelijke regio Piemonte, waar hij nu om veiligheidsredenen woont. „De staat heeft geen geld, de maffia heeft enorm veel geld. Als die contanten op de markt komen, dan neemt iedereen die wat nodig heeft, het aan: de werkloze werknemer, de kleine winkelier, maar ook de grote ondernemer. Dan wordt de maffia je weldoener.”
Het Italiaanse kabinet heeft honderden miljarden beschikbaar gesteld om particulieren en bedrijven te helpen de crisis door te komen. Maar de trage bureaucratie vormt daarbij een enorm probleem. „De staat moet begrijpen dat hij niet morgen in actie moet komen. Vandaag is eigenlijk al te laat, gisteren was beter geweest”, zegt Masciari. „De maffia is meteen ingesprongen op de problemen van mensen, de staat loopt hier achteraan.”
Enorm veel geld
Advocaat Rando erkent dat je de problemen van eten voor wie honger heeft en snel geld voor wie even zonder zit, nog als Italiaanse problemen zou kunnen beschouwen. Maar daarna komt een zeker zo ingewikkeld probleem dat ook andere landen raakt. Dat is de tijd na de crisis. „Als we beginnen aan de fase van wederopbouw, komt er een enorme hoeveelheid geld aan. Het risico bestaat dat de maffia daar ook van gaat profiteren.”
Het gevaar bestaat dat corrupte ambtenaren en politici een andere kant op kijken als wederopbouwgeld terecht komt bij maffiose bedrijven – de bouwsector is een notoir risico. Dat speelt niet alleen in Italië, maar ook elders in Europa, waarschuwt Giuseppe Governale, hoofd van de DIA, de organisatie die alle maffia-onderzoeken in Italië coördineert. Als de Europese landen hun economie weer willen aanzwengelen „zal men wat minder sterk op de bureaucratische procedures letten”, zei Governale tegen het persbureau AFP. „Er zal enorm veel geld rondgaan. We moeten een evenwicht zien te vinden tussen de eisen van wederopbouw en de strijd tegen infiltratie door de maffia.”
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/08/maffia-deelt-in-deze-crisis-geld-uit-de-rekening-komt-later-wel-a3996216
La mafia distribuisce denaro in questa crisi, il conto arriverà più tardi.
Criminalità organizzata: la crisi del coronavirus ha lasciato le aziende e gli individui bisognosi di denaro.
La mafia ha soldi e si offre come benefattore.
di Marc Leijendekker
8 aprile 2020 alle 16:20
La polizia italiana ha chiuso un villaggio in Sicilia dopo che 69 persone in una casa di cura sono state trovate infettate dal virus corona.
Foto Igor Petyx / EPA
“Se non stiamo molto attenti e rispondiamo rapidamente, la crisi da corona-virus diventa un’opportunità per la mafia di espandere il suo potere.
Poi torneremo indietro tra qualche anno e vedremo che questo è il momento in cui siamo ulteriormente entrati nella morsa del crimine organizzato in Italia. E anche altri paesi europei sono a rischio. ”
Enza Rando è molto preoccupata. È vicepresidente di Libera, la più famosa organizzazione antimafia in Italia. “L’ho visto accadere”, ha detto in una telefonata. Un imprenditore si trova in difficoltà finanziarie dopo un terremoto. Non ha un posto dove prendere in prestito denaro e finisce con la mafia. Viene generosamente sul ponte. Ma il giorno dopo, i contabili della mafia sono in compagnia. Vogliono prima il 10 per cento del profitto. Quindi 20 o 30 per cento. “E prima che tu lo sappia hai perso la tua azienda.”
Ora che gli economisti stanno avvertendo che la carenza di denaro è il problema più urgente, la criminalità organizzata sta arrivando.
Ha abbastanza soldi.
E il disagio finanziario degli imprenditori a causa della crisi è enorme: dal lavoratore sommerso che deve accontentarsi di alcuni buoni pasto e dal piccolo negoziante che ha dovuto chiudere e ora non riesce con l’indennità governativa di 600 euro al mese (che è anche in ritardo), all’imprenditore che non lavora.
“Le persone hanno paura, sono vulnerabili”, afferma Rando. “E la mafia sta rispondendo a questo.” Offrendo prestiti. Passando per le case per distribuire il cibo. “Il messaggio è: siamo più importanti per te dello stato. Se hai bisogno di qualcosa, è meglio contattarci. ” Il conto arriverà più tardi.
Task force speciale
Avvertimenti simili sono ascoltati in tutta Italia. La polizia nazionale ha istituito una task force speciale il mese scorso nel tentativo di impedire ai vari gruppi mafiosi di cogliere questa crisi sanitaria, sociale ed economica quale modo per infiltrarsi ulteriormente nell’economia.
Ora, durante la crisi, la mafia ha due obiettivi, dice Rando. Aumentare il sostegno della popolazione e stringere le aziende che hanno avuto problemi.
Il primo accade, ad esempio, distribuendo cibo. “Abbiamo sentito che stanno uscendo a Napoli per portare cibo a persone che non hanno soldi per comprare la pasta”, afferma Rando. “Questo è un modo per consolidare il controllo su quei quartieri”. Sta accadendo anche nel nord, in un modo leggermente diverso: in Lombardia, mafiosi hanno avviato un’iniziativa di distribuzione alimentare su Facebook. “Vogliono diventare rispettabili lì.”
In passato, le bande di mob spesso prendevano in prestito denaro a tassi usurai. Ora è diverso. L’interesse addebitato dalla mafia non è molto diverso da quello che paghi in banca. Ma va molto più veloce e senza scartoffie. Poiché l’obiettivo non è quello di realizzare un profitto, l’obiettivo è quello di assorbire il bar, il parrucchiere e la pizzeria con i soldi acquisiti illegalmente. In questo modo, la mafia mira a infiltrarsi ulteriormente in quella che viene definita “economia legale” in Italia.
Benefattore
Uno che lo ha sperimentato personalmente è Pino Masciari. È un imprenditore calabrese che da decenni vive sotto scorta perché non voleva assoggettarsi alla mafia regionale, la ndrangheta. Ha scritto una lettera aperta al presidente Mattarella due settimane fa per sottolineare i pericoli. “È molto semplice”, spiega in una telefonata dalla regione settentrionale del Piemonte, dove ora vive per motivi di sicurezza. “Lo stato non ha soldi, la mafia ha molti soldi. Quando quei soldi entrano nel mercato, chiunque ne ha necessità, prenderà quei soldi: il lavoratore disoccupato, il piccolo negoziante, ma anche il grande imprenditore. Allora la mafia diventerà il suo benefattore. ”
Il Governo italiano ha messo a disposizione centinaia di miliardi per aiutare le persone e le aziende a superare la crisi. Ma la burocrazia lenta è un grosso problema. “Lo stato deve capire che non dovrebbe agire domani. Oggi è davvero troppo tardi, ieri sarebbe stato meglio ”, afferma Masciari. “La mafia ha immediatamente risposto ai problemi della gente, lo stato è indietro”.
Enorme quantità di denaro
L’avvocato Rando riconosce che si potrebbero ancora considerare i problemi del mangiare per coloro che hanno fame e denaro veloce per coloro che sono senza, come problemi italiani. Ma poi c’è un problema altrettanto complicato che riguarda anche altri paesi. Questo è il momento dopo la crisi. “Quando iniziamo la fase di ricostruzione, sta arrivando un’enorme quantità di denaro. Esiste il rischio che anche la mafia ne trarrà beneficio. ”
Esiste il pericolo che funzionari e politici corrotti appaiano diversamente se i fondi per la ricostruzione finiscono nelle società mafiose: l’industria delle costruzioni è un rischio noto. Questo non è solo il caso in Italia, ma anche altrove in Europa, avverte Giuseppe Governale, capo della DIA, l’organizzazione che coordina tutte le indagini sulla mafia in Italia. Se i paesi europei vogliono rilanciare le loro economie, “presteranno meno attenzione alle procedure burocratiche”, ha dichiarato Governale all’agenzia di stampa AFP. “Ci saranno molti soldi in giro. Dobbiamo trovare un equilibrio tra le esigenze di ricostruzione e la lotta contro l’infiltrazione della mafia “.
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/04/08/maffia-deelt-in-deze-crisis-geld-uit-de-rekening-komt-later-wel-a3996216
